تاریخچه فرهنگ نو
در روزهایی که اثری از مهر و محبت نبود، انوشیروان دادگر، شاهنشاه ایران، بر تخت نشست و فرمان به تحقیق در احوال مردم داد. دریافت که مردم فراموش کرده‌اند چگونه در کنار هم زندگی کنند.
پس بزرگان و دانشمندان را گرد آورد تا فرهنگی اصیل بیافرینند که مهر و محبت در آن جاری باشد. آنان گفتند مهمان‌نوازی از ویژگی‌های ایرانی است، پس هر خانه باید مهمان‌خانه باشد. نوروز و یلدا را جشن گرفتند تا پیوند خانواده‌ها محکم شود.
بعدها که اسکندر مقدونی به ایران لشکر کشید، مردم دور هم جمع شدند و با وحدتی که آفریده بودند، او را شکست دادند. هر چند اسکندر فاتح شد، اما فرهنگ ایران پابرجا ماند. زمانی که اعراب ایران را فتح کردند، بازهم فرهنگ اصیل ایرانی از بین نرفت.
امروز نیز با وحدت و همبستگی می‌توانیم فرهنگ غنی گذشتگانمان را زنده نگه داریم و به نسل‌های بعد منتقل کنیم.
خبرهای حوزه موسیقی را در اخبار موسیقی بخوانید.
انواع فرهنگ
انواع فرهنگ ایرانی را می‌توان به شرح زیر برشمرد؛
- فرهنگ باستانی ایرانی؛ شامل فرهنگ و تمدن دوران ماد و هخامنشی و اشکانی و ساسانی
- فرهنگ اسلامی ایرانی؛ فرهنگ غنی شکل گرفته پس از ورود اسلام به ایران
- فرهنگ عامه یا مردمی؛ شامل آداب و رسوم، اعتقادات، غذاها، پوشاک و … مردم ایران
- فرهنگ شهری؛ فرهنگ خاص شهرنشینان ایرانی در شهرهای بزرگ
- –فرهنگ روستایی؛ فرهنگ ویژه مردمان روستاهای ایران
- فرهنگ عشایری؛ فرهنگ عشایر و ایلات ایران
- فرهنگ قومی؛ فرهنگ اقوام مختلف ایرانی مانند فرهنگ کردی، لری، ترکی، بلوچی و …
- فرهنگ دینی؛ فرهنگ مذهبی اقوام مختلف ایرانی
در ادامه مقاله فرهنگ چیست به زبان ساده هر یک از موارد بالا را توضیح می‌دهیم. با ایتوک همراه باشید.
فرهنگ باستانی ایرانی؛
کشور ایران دارای تاریخ و تمدنی کهن با قدمت بیش از چند هزار سال است. فرهنگ و تمدن باستانی ایرانیان یکی از غنی‌ترین و تأثیرگذارترین فرهنگ‌های باستانی جهان به شمار می‌رود.
در دوران باستان، اقوام و حکومت‌های مختلفی چون مادها، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان بر ایران حکمرانی کردند که هر کدام آثار و دستاوردهای فرهنگی ارزشمندی به جا گذاشتند. شهرسازی، معماری، هنر، ادبیات، آیین‌ها و اعتقادات ایرانیان باستان حکایت از یک فرهنگ غنی و پیشرفته دارد.
حتی پس از ورود اسلام به ایران، بسیاری از عناصر و ارزش‌های فرهنگ باستانی ایرانی حفظ شد و در فرهنگ اسلامی – ایرانی جایگاه ویژه‌ای پیدا کرد. آثار باستانی به جا مانده مانند تخت جمشید، بیستون، پاسارگاد و… همچنان گواهی بر شکوه و عظمت تمدن کهن ایران‌زمین هستند.
فرهنگ اسلامی ایرانی؛
در مورد فرهنگ اسلامی ایرانی می‌توانم چند نکته مهم را توضیح دهم؛
- فرهنگ ایرانی پس از ورود اسلام به ایران در قرن هفتم میلادی، تحت تأثیر عمیق آموزه‌ها و ارزش‌های اسلامی قرار گرفت. اما همچنان برخی عناصر و رسوم فرهنگ باستانی ایران نیز حفظ شد.
- در فرهنگ اسلامی ایرانی، ارزش‌هایی چون توحید، عدالت، اخلاق‌مداری، علم‌دوستی، ظلم‌ستیزی و انسان‌دوستی از اهمیت بالایی برخوردار است.
- آداب و رسوم اجتماعی مانند تعارف، مهمان‌نوازی، احترام به بزرگتر، صله رحم و… جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ ایرانی-اسلامی دارد.
- آیین‌های مذهبی مانند نماز، روزه، حج، اعیاد مذهبی و عزاداری‌های محرم بخش مهمی از فرهنگ دینی مردم را تشکیل می‌دهد.
- هنرهایی مانند معماری، شعر و ادبیات، موسیقی، خوشنویسی و … در ایران پس از اسلام رشد چشمگیری داشته‌اند.
در مجموع، فرهنگ ایرانی پس از پذیرش اسلام، ترکیبی از عناصر فرهنگ باستانی ایران و آموزه‌های اسلامی است که هویت منحصربفردی را شکل داده است.
فرهنگ عامه یا مردمی؛
در مورد فرهنگ عامه یا مردمی ایران می‌توان نکات زیر را بیان کرد؛
- –فرهنگ عامه شامل آداب و رسوم، باورها، اسطوره‌ها، ضرب‌المثل‌ها، افسانه‌ها، غذاهای محلی، لباس‌های محلی، موسیقی و رقص‌های فولکلوریک و مراسم مذهبی عامیانه است.
- -در فرهنگ عامه ایرانی، تأکید بر نمادها، اسطوره‌ها و قهرمان‌های ملی مانند رستم، سیاوش و اسفندیار وجود دارد.
- -ضرب‌المثل‌ها و اصطلاحات رایج مردمی، بیانگر خرد جمعی و شیوه زندگی ایرانیان است.
- –آداب و رسوم مردمی مانند عید نوروز، شب یلدا، جشن سده و … ریشه در فرهنگ ایران باستان دارند.
- -مراسم ویژه مذهبی مانند عزاداری محرم و تعزیه خوانی، مراسم نذری و اجرای توسل‌ها در فرهنگ عامه رایج است.
- -هنرهای عامیانه مانند نقالی، خیمه شب بازی، پرده خوانی و … از ویژگی‌های فرهنگ عامه محسوب می‌شود.
به طور کلی فرهنگ عامه، بخش مهمی از میراث فرهنگی و هویت ملی ایرانیان به شمار می‌رود.
