مسجد جامع ارومیه، یکی از آثار تاریخی باشکوه و مرکز گردشگری معروف در شهر ارومیه است. این مسجد در مجاورت بازار ارومیه واقع شده و به سده هفتم هجری قمری، در دوران ایلخانان، برمی‌گردد. به لحاظ گچبری، محراب مسجد جامع ارومیه یکی از زیباترین آثار هنر معماری دوران مغول است. یکی از ویژگی‌های جالب مسجد، موقعیت مکانی آن است. مسجد جامع  از سه طرف به معابر عمومی متصل می‌شود، که این موقعیت استراتژیک باعث شده تا این مسجد مرکزیت بیشتری در شهر داشته باشد و به راحتی قابل دسترسی باشد. بازدید مسجد ، به شما امکان می‌دهد تا با زیبایی‌های معماری و هنری این ساختمان تاریخی آشنا شوید و از شکوه و زیبایی آن لذت ببرید. در بالا عکس مسجد جامع  را مشاهده می‌کنید. در ادامه مقاله به معرفی مسجد جامع  می‌پردازیم.

اگر علاقمند هستید مقاله رستوران های ارومیه را دنبال کنید.

تاریخچه مسجد جامع شهر ارومیه

تاریخچه مسجد جامع ارومیه به این صورت است که مسجد، یک مسجد با تاریخچه طولانی و بازسازی‌های متعدد است. این مسجد در دوران سلجوقی ساخته شده و در طول تاریخ به تخریب و بازسازی‌های مکرری تحت‌پیوند بوده است. مسجد جامع  بر روی بقایای یک آتشکده زرتشتی قدیمی ساخته شده است که مربوط به دوران قبل از انوشیروان می‌باشد. این آتشکده دارای درب ورودی بوده که رو به محراب اصلی مسجد قرار داشته و امروزه نیز برخی آثار آن باقی مانده است.

با ورود اسلام به ایران و تبدیل مردم به این دین، آتشکده دست کمیابی شد و در نهایت ویران شد. سپس بر روی بقایای آن، یک مسجد ساخته شد. مشخصات دقیق تاریخی مسجد جامع =مشخص نیست، اما با توجه به قدمت مواد ساختمانی استفاده شده، ساخت آن را به دوران سلجوقی نسبت می‌دهند.

اگر علاقمند هستید مقاله گردشگری ارومیه را بخوانید.

بازسازی مسجد جامع ارومیه

در طول تاریخ، مسجد جامع ارومیه در دوره ایلخانی و حمله مغولان تخریب و ویران شد، اما بعدها دوباره بازسازی شد. همچنین، در دوره زندیه نیز مرمت مسجد و بازسازی آن انجام شده است. در دوره صفویه نیز بخش‌هایی از مسجد جامع ارومیه شاهکار مجدداً بازسازی شدند و آخرین بازسازی‌ها پس از انقلاب اسلامی انجام شدند.

با وجود تخریب و بازسازی‌های مکرر، برخی از کتیبه‌ها و گچبری‌های مربوط به قرن هفتم هجری بر روی محراب این مسجد باقی مانده‌اند. این کتیبه‌ها و گچبری‌ها با دستان هنرمندان زمان سلجوقی حک شده‌اند و با خط کوفی زینت‌بخشی شده‌اند. حضور این کتیبه‌های باستانی، شاهدی بر قدمت این مسجد است.

با توجه به بازسازی‌های انجام شده در دوره‌های مختلف تاریخی، می‌توان هنر معماری مربوط به هر دوره را در مسجد  مشاهده کرد. از جمله ویژگی‌های معماری مسجد می‌توان به سرستون‌ها، گنبدها، تزئینات و طاق‌های مسجد، شبستان اشاره کرد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد سدهای ارومیه به این بلاگ مراجعه کنید.

محراب مسجد جامع ارومیه

محراب مسجد جامع ارومیه به عنوان یکی از زیباترین بخش‌های این مسجد شناخته می‌شود. محراب مسجد با استفاده از گچبري زیبا ساخته شده است و روی آن با خط کوفی آیاتی نوشته شده است که مربوط به دوره ایلخانی می‌باشد. ابعاد محراب تقریباً 8 متر ارتفاع و 6 متر عرض دارد. یک نکته قابل توجه درباره محراب، وجود دو ستون در انتهای آن است که کتیبه‌هایی بر روی آنها قرار دارد. این کتیبه‌ها به سال 676 هجری قمری برمی‌گردد. آنها نمونه‌های بارزی از کتیبه‌های گچ‌بری در ایران هستند و از خط رقاع (یکی از سبک‌های خطاطی معروف در اعراب) برای نوشته‌ها استفاده شده است. محراب کنونی مسجد بر روی محراب قدیمی ساخته شده است که مربوط به دوره سلجوقی است. در محراب دوره سلجوقی از خطوط کوفی در یک الگوی دورتادور استفاده شده است.

اگر علاقمند هستید مقاله سه گنبد ارومیه را دنبال کنید.

نقشه مسجد جامع شهر ارومیه

در زیر می‌توانید عکس نقشه مسجد جامع ارومیه را مشاهده کنید:

مسجد جامع ارومیه

مسجد جامع ارومیه ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

شبستان گنبددار قدیمی: این بخش از مسجد جامع ارومیه با سبک معماری سلجوقی ساخته شده است. شکل آن مربعی بوده و به شکلی خاص طراحی شده است که شبیه به محراب‌های هشت‌ضلعی باشد. در طبقات بعدی به 16 ضلعی تبدیل شده و در نهایت به گنبد اصلی مسجد می‌رسد. این گنبد با استفاده از آجر و در تزئینات آن از سفال استفاده شده است.

محراب: محراب مسجد جامع ارومیه یکی از زیباترین قسمت‌های آن است. محراب با استفاده از گچ‌بری و موزائیک تزئین شده است. روی محراب با خط کوفی آیاتی از قرآن نوشته شده است. این محراب دارای ارتفاع بالا و عرض بزرگی است و دو ستون آجری در انتهای آن قرار دارد که کتیبه‌هایی دارند که به سال 676 هجری قمری مربوط می‌شوند. تزئینات گچبری محراب شامل الگوها و طرح‌های هندسی است که با رنگ‌های مختلف تزئین شده‌اند.

چهل‌ستون: این بخش از مسجد در سال‌های بعد از ساخت بنای اصلی آغاز شده است. در طول تاریخ، چهل‌ستون به دلیل صدمات زیادی که به آن وارد شده بارها مرمت و بازسازی شده است. این بخش شامل سقف‌های بلند، پیش‌بازوها و ستون‌های آجری است. تزئینات آجری و گچبری در این بخش نیز مشاهده می‌شود.

حجره‌های صحن مسجد: در زمان حکومت زندیه، حجره‌هایی در صحن مسجد ساخته شده است که از سنگ‌نوشته‌هایی به سال 1184 هجری قمری برخوردار است. این حجره‌ها با استفاده از سنگ‌های مرمر ساخته شده و بر روی آن‌ها نقوش و طرح‌های هندسی و نقوش نباتی حک شده است. این حجره‌ها دارای درهای بزرگی هستند که به صحن مسجد باز می‌شوند.

آجر: مسجد جامع ارومیه به طور کلی تمام آجری است. با این حال، نوع آجرهای استفاده شده در بخش‌های مختلف متفاوت است. به عنوان مثال آجر‌های بخش‌های گنبد و شبستان با هم متفاوت هستند.

 سوالات متداول

مسجد جامع ارومیه کجاست؟

آدرس مسجد جامع ارومیه به این صورت است که مسجد  در محدوده بازار قدیمی واقع شده است و از مسیرهای مختلفی قابل دسترسی است. می‌توان از خیابان‌های امام، بعثت ۲، شهید باکری و شهید منتظری به این مسجد دسترسی داشت.

وجود ورودی از سمت داخل بازار ارومیه و همچنین دسترسی مستقیم از سه پیاده‌رو بیرونی، مسجد را به گردشگران و بازدیدکنندگان جذاب می‌کند. اگر شما در بازار ارومیه هستید، می‌توانید از دروازه‌های ورودی درون بازار به سمت مسجد جامع حرکت کنید. همچنین، اگر از سمت خیابان‌های بیرونی می‌آید، می‌توانید از سه پیاده‌روی نزدیک به مسجد  استفاده کنید تا به آن دسترسی پیدا کنید.

شماره تماس مسجد جامع ارومیه چیست؟

شماره تلفن مسجد جامع ارومیه: ۰۴۶۱-۲۲۲۴۸۹۹

با مجله خبری اختصاصی ارومیه ایتوک بهترین اخبار ایران را دنبال کنید.