میاندوآب، شهری در میان دو رود

شهر میاندوآب یکی از شهرستان های استان آذربایجان غربی در ایران است. شهری پر جمعیت که با مرکز استان، شهرستان ارومیه، ۱۶۴ کیلومتر فاصله دارد. همچنین این شهر از شمال به شهرهای ملکان و بناب، از جنوب به بوکان، از شرق به باروق و از غرب به شهرستان نقده استان آذربایجان غربی راه دارد. در این مقاله از مجله خبری ایتوک به معرفی شهرستان میاندوآب می پردازیم.

معرفی میاندوآب

علت نام‌گذاری این شهر این است که در میانه‌ی دو رود زرینه‌رود و سیمینه‌رود قرار دارد و محل تلاقی استان‌های آذربایجان غربی و شرقی به شمار می‌آید. زبان مردم شهرستان میاندوآب، بیشتر ترکی است. در زمان های گذشته این شهر را قوشاچای می نامیدند ، قوشا در زبان ترکی به معنای جفت یا کنار هم است و چای به معنای رودخانه. به لحاظ تاریخی میاندوآب تاریخی به قدمت هزاران سال پیش از میلاد مسیح و دوره مادها، ماناها و اورارتورها را در بر می‌گردد. مهم ترین نشانه قدمت و تاریخ این شهر سنگ نوشته ای است به زبان اورارتویی که نزدیک به روستای داش تپه قرار داشته است.

شاخص‌ترین نشانه‌ای که از دوران گذشته سنگ نوشته‌ای به زبان اورارتویی است که نزدیک روستای داش تپه قرار دارد. از دیگر آثار تاریخی این شهر، آتشکده آذرگشسب، قلعه بخدک، پل تاتائو و پل میرزا رسول را نام برد. همچنین در دل طبیعت این شهر دیدنی‌های دیگری مانند چشمه زندان سلیمان، حمام حیدرباغی، غار جبیگلو و… نیز نهفته است.

سوغات میاندوآب چیست ؟

از شهر میاندوآب برای هر سلیقه‌ای می‌توان سوغات برد، چنانچه طرفدار خوراکی‌های خوشمزه باشید می‌توانید قیسی، بادام، آجیل و گردو، شیرینی قند و نقل‌های خوشمزه که با شکر چغندر میاندوآب درست شده، را انتخاب کنید. فرش، گلیم و جاجیم‌های میاندوآب را می‌توانید به عنوان سوغات ماندگار برای عزیزان ببرید. قالیبافی، گلیم‌بافی، جاجیم‌بافی و حصیربافی از جمله هنرهایی است که همچنان در شهر میاندوآب زنده است و عده‌ای به این فعالیت‌ها مشغول هستند.

برای سفر به شهر ارومیه، گردشگری ارومیه اطلاعات خوبی در اختیار شما خواهد گذاشت.

کرمانی های میاندوآب

در دوران حاکمیت آقا محمد خان قاجار، دستور صادر شد که هزار تن از جوانان شهر کرمان با هدایت مرتضی قلی‌خان کرمانی راهی تهران شوند. سپس برای مقابله با کردها به شهرهای میاندواب و برخی شهرهای دیگر از آذربایان غربی راهی شوند.

این مهاجران کرمانی پس از چند نسل در جمعیت شهر وارد شدند و برخی بر این باورند که مهاجرت این جمعیت کرمانی شکل‌گیری میاندواب را رقم زده است. این درحالی است که اهالی اصیل شهر میان‌دوآب این نکته را مردود دانسته و معتقدند که میاندوآب پیش از آن نیز بر پا بوده است.

به دنبال همین مهاجرت، تا مدتی پیش در شهر میاندوآب محله‌هایی به نام محله کرمانی‌ها، سیرجانی‌ها، زرند ، … وجود داشت که برخی از آنها امروزه با نام‌های کوی زرندی، کوی رابری، کوی بهی و… یاد می‌شوند. حتی می‌توان گفت برخی افراد نسل‌های جدید مهاجرین کرمانی تا یک نسل پیش در میاندوآب زندگی می‌کردند  و حتی به زبان فارسی و با لهجه کرمانی سخن می‌گفتند.

آب و هوای میاندوآب

میاندوآب که در گذشته قوشاچای نیز نامیده می‌شده است، شهری است با آب و هوایی معتدل و بسیار مطلوب. این شهر در زمان ایلخانان پایتخت زمستانی به شمار می‌آمد. نزدیک بودن به دو رودخانه‌ی زرینه‌رود و سیمینه‌رود شرایطی حاصلخیز و سرسبز ایجاد کرده که این منطقه را با بهشت همانند کرده‌است.

طبیعت شهر میاندوآب

طبیعت شهر میاندوآب را دشت هایی تشکیل می دهند؛ این دشت ها شامل

دشت میاندوآب غربی

این دشت با کمک رودخانه سیمینه رود آبیاری می شود؛

دشت میاندوآب شرقی

آب زرینه رود، از میان دشت میاندوآب شرقی می گذرد و در سد نوروزلو ذخیره شده و مورد استفاده مصارف کشاورزی قرار می گیرد؛

دشت باروق میاندوآب

این دشت، زمین کشت محصولاتی مانند گندم، جو به صورت دیم است. رودخانه قوری چای تامین کننده اصلی و سد انحرافی نوروزلو نیز برای آبیاری زمین های دشت باروق استفاده می شود.

درباره‌ی دره قاسملو ارومیه و لذت سفر به این منطقه‌ی زیبا بخوانید.

رودخانه زرینه رود یا جیغاتی

این رودخانه یکی از پرآب ترین رودخانه هایی است که به دریاچه ارومیه منتهی می شود و از کوه های چهل چشمه کردستان و قره الیاس سرچشمه می گیرد. این رودخانه از سرشاخه‌های دائمی، فصلی و سیلابی تشکیل شده و ۳ رود ساروق چای، خرخره چای، سقز چای و زرینه‌رود  سرشاخه های اصلی را تشکیل می دهند و در سد شهید کاظمی، به هم ملحق شده و پس از پیوستن شاخه‌های دیگر با نام های هولاسو و آجرلو و شاخه‌های فصلی متعدد به سوی دریاچه ارومیه، رهسپار می‌گردد.

 سیمینه‌رود یا تاتائو میاندواب

سرشاخه‌های اصلی سیمینه رود، از دامنه‌های شمالی کوه هایی به نام زمزیران و خسرو و ابراهیم جلال و مام سور آغاز می شود. این رودخانه در امتداد کلی جنوب به شمال جریان یافته پس از سیراب نمودن زمین­ های  کشاورزی، به یکدیگر پیوسته و رودخانه سیمینه‌رود را تشکیل می‌دهند.

از پرآب ترین سرشاخه‌های سیمینه‌رود، می‌توان شاخه‌های زنبیل و حمزه‌آباد نام برد.

تالاب نوروزلوی میاندوآب

تالاب نوروز لو 5 کیلومتر با میاندوآب فاصله دارد. مساحت این تالاب هزار هکتار بوده و محل زندگی انواع حیوانات همچون روباه،گرگ، گراز وحشی، خرگوش و انواع پرندگان مانند عقاب، تالابی، اردک کاکاش و چنگر است و از درختانی مانند گز و سرو و وجود نیزارها از پوشش گیاهی مطلوبی نیز برخوردار است.
نوروزلو  منطقه ای حفاظت شده است و پس از مناطق حفاظت شده ملی دریاچه ارومیه، مراکان خوی، میر آباد بوکان و سردشت پنجمین منطقه حفاظت شده در استان آذربایجان غربی است. این منطقه همچنین ششمین منطقه شکار ممنوع استان به شمار می‌آید.

یکی از بنادر زیبا در استان آذربایجان غربی، بندر شرفخانه است در این باره بیشتر بخوانید.

تالاب چنگیزگلی میاندوآب

این تالاب در حدفاصل سه روستای سبز، قره گول و خطایی در قسمت جنوبی میاندوآب قرار دارد.

آثار تاریخی شهرستان میاندوآب

به عنوان آثار تاریخی این شهرستان می توان به دانش تپه، قلعه بختک، پل تاتائو، پل کوسه لر، مسجد تاریخی طاق که حداقل 200 سال قدمت دارد، چهل پله شاه تپه، بقعه امامزاده تاج الدینی علی، قلعه جان آقا ، بقعه آثار تاریخی و تپه های باستانی و نیز موزه میاندوآب که در ساال 1347 خورشیدی تاسیس شده است.

باربری میاندوآب

شهر میاندوآب در سطح منطقه شمال غرب کشور از جایگاه ارتباطی و راهبردی ویژه‌ای برخوردار است و به این دلیل که در مسیر راه  تبریز – مراغه – سنندج – ارومیه – تهران قرار دارد می‌تواند ارتباط بین استان‌های آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی و زنجان و کردستان را برقرار کند و به همین دلیل پایانه باربری میاندواب از اهمیت و نقش ویژه‌ای برخوردار است.

 

سوالات پرتکرار

1. شهر میاندوآب از شهرستان های کدام استان است ؟

این شهر در استان آذربایجان غربی قرار دارد و با شهر ارومیه 164 کیلومتر فاصله دارد.