تلاش‌های گسترده برای احیای تالاب‌های فصلی آذربایجان‌غربی پس از دو دهه خشکسالی
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست آذربایجان‌غربی اعلام کرد که با رهاسازی بیش از ۲۲۵ میلیون مترمکعب حق‌آبه محیط‌زیستی، پنج تالاب فصلی در این استان پس از دو دهه خشکسالی دوباره آبگیری و احیا شده‌اند. این اقدام یکی از مهم‌ترین گام‌ها در حفظ تنوع زیستی و پویایی اکوسیستم‌های محلی استان محسوب می‌شود.
به گزارش خبرنگار مجله خبری ایتوک، مهران شهند، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست آذربایجان‌غربی، با بیان اینکه بیش از ۲۲۵ میلیون مترمکعب آب به منظور احیای تالاب‌های استان رهاسازی شده است، گفت: “تالاب‌های گرده قیط و ممیند، طالقان، درگه لطف‌الله در شهرستان نقده، تالاب بین‌المللی قوپی باباعلی در شهرستان مهاباد و تالاب قره‌گل در شهرستان بوکان، که همگی به دلیل خشکسالی‌های پی‌درپی و کمبود منابع آبی دچار خشک‌شدگی شده بودند، پس از دو دهه آبگیری و احیا شدند.”
وی تأکید کرد که این احیا به دنبال اجرای مصوبات کارگروه استانی نجات دریاچه ارومیه و با همکاری شرکت آب منطقه‌ای استان، جوامع محلی و تشکل‌های مردم‌نهاد انجام شده است. شهند تصریح کرد: “تالاب‌های آذربایجان‌غربی نه تنها زیستگاه‌های مهمی برای گونه‌های متنوع گیاهی و جانوری هستند، بلکه نقش مهمی در تنظیم چرخه آب و هوا و حفظ تنوع زیستی منطقه دارند.”
شهند با اشاره به اهمیت استان آذربایجان‌غربی به‌عنوان یکی از مناطق مهم تالابی کشور افزود: “در این استان ۴۰ تالاب رسمی و ثبت شده وجود دارد که شش تالاب از آن‌ها در کنوانسیون رامسر به‌عنوان تالاب‌های بین‌المللی ثبت شده‌اند. این تالاب‌ها نقش بی‌بدیلی در حفظ تنوع زیستی، تقویت گردشگری طبیعی و ارتقای کیفیت زندگی جوامع محلی ایفا می‌کنند.”
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست آذربایجان‌غربی همچنین به اقدامات زیرساختی انجام شده در راستای بهبود مدیریت تالاب‌ها اشاره کرد و گفت: “برای کنترل بهتر و بهینه‌تر آب ورودی به این تالاب‌ها، دریچه‌های اختصاصی آبگیری احداث شده و ایستگاه‌های پایش و هیدرومتری برای نخستین‌بار در تالاب‌های اقماری پارک ملی دریاچه ارومیه نصب شده است. این ایستگاه‌ها نقش حیاتی در مدیریت هوشمند منابع آب ایفا می‌کنند و به ما امکان می‌دهند تا اطلاعات دقیقی از وضعیت آبی تالاب‌ها به‌دست آوریم.”
شهند همچنین به افزایش ضریب حفاظتی و امنیتی تالاب‌ها در سال‌های اخیر اشاره کرد و گفت: “در سه سال گذشته، نصب و راه‌اندازی دوربین‌های مداربسته پایشی در تالاب‌های مهم مانند سولدوز، کانی برازان، مناطق حفاظت شده گادر و زیستگاه‌های بین‌المللی دریاچه ارومیه انجام شده است. همچنین، احداث و تجهیز پاسگاه‌های محیط‌بانی در مناطق حفاظت شده نظیر تالاب نوروزلو و تجهیز زیرساخت‌های حفاظتی تالاب‌های گرده قیط و ممیند از دیگر اقدامات مهم انجام شده است.”
او همچنین از تصویب برنامه جامع مدیریت زیست‌بومی تالاب‌های استان در سطح استانی و تشکیل کارگروه‌های تخصصی خبر داد و افزود: “همکاری‌های بسیار مؤثری بین کارگروه استانی نجات دریاچه ارومیه و دستگاه‌های مختلف از جمله شرکت آب منطقه‌ای استان به‌وجود آمده است. این همکاری‌ها می‌تواند به تداوم بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی و حفظ اکوسیستم‌های حساس استان کمک کند.”
شهند در پایان ابراز امیدواری کرد که با تداوم این همکاری‌ها و اجرای برنامه‌های مدیریتی جامع، شرایط بهتری برای حفاظت و احیای تالاب‌های استان ایجاد شود و عموم مردم بتوانند از محیط زیست سالم و طبیعتی پویا بهره‌مند شوند. وی تأکید کرد: “هماهنگی نهادهای دولتی، جوامع محلی و تشکل‌های مردم‌نهاد کلید موفقیت در حفاظت از منابع طبیعی استان است.”
این اقدامات در حالی صورت می‌گیرد که تغییرات اقلیمی و بحران‌های زیست‌محیطی جهانی، ضرورت حفظ و مدیریت منابع طبیعی مانند تالاب‌ها را بیش از پیش روشن می‌سازد و نشان‌دهنده‌ی اهمیت به‌کارگیری راهکارهای نوین و مشارکتی برای حفاظت از اکوسیستم‌های حساس است.
