دریاچه ارومیه به عنوان یکی از آثار طبیعی و منحصر به فرد ایران، دارای تاریخچه‌ای بسیار قدیمی است. این دریاچه در حقیقت نقطه آبی بزرگ در منطقه آذربایجان غربی است و به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز تولید نمک در منطقه شناخته می‌شود. پل میانگذر هم بر بروی دریاچه ارومیه قرار دارد که به مراکز تفریحی راه دارد و آذربایجان غربی و شرقی را یه هم وصل می‌کند. همچنین، دریاچه ارومیه به عنوان یکی از محیط‌های زیستی حیاتی برای حیات وحش و پرندگان مهاجر است.
متأسفانه، دریاچه ارومیه در سال‌های اخیر با مشکل کاهش سطح آب مواجه شده است که به علت تغییرات آب و هوایی، کاهش جریان آب و فعالیت‌های انسانی ناقص مانند ساخت سد و استفاده بی‌رویه از آب دریاچه ایجاد شده است. این مشکلات باعث تهدید جدی برای بقای این دریاچه و اکوسیستم آن شده است. برای اطلاعات بیشتر مفیدتر در باره دریاچه ارومیه با مجله سایت خبری اختصاصی شهر ارومیه (ایتوک) همراه باشید.
دریاچه ارومیه در کجا قرار دارد؟
دریاچه ارومیه دریاچه ای شور در محدوده شمال غرب ایران و بزرگ‌ترین دریاچه داخلی کشور است. این دریاچه میان دو استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی قرار دارد. در نقشه مساحت این دریاچه در سال 1377 حدود شش هزار کیلومتر مربع بوده که در رتبه بیست و پنجمین دریاچه بزرگ جهان قرار دارد. منطقه در نظر گرفته شد. دریاچه ارومیه به عنوان بزرگ‌ترین دریاچه داخلی ایران، بزرگ‌ترین دریاچه آب شور خاورمیانه و ششمین دریاچه بزرگ آب شور جهان شناخته می‌شد.

اگر علاقمند هستید مقاله گردشگری ارومیه را مطالعه کنید.

ویژگی‌های دریاچه شور ارومیه
همانطور که می‌دانید دریاچه ارومیه ششمین دریاچه آب شور در بین دریاچه‌های جهان است که بزرگ‌ترین دریاچه ایران و بزرگ‌ترین دریاچه آب شور خاورمیانه است. همچنین این دریاچه باشکوه با بیش از 100 جزیره صخره ای کوچک و بزرگ، محل استراحت انواع پرندگان مهاجر از جمله پلیکان، فلامینگو، لک لک، خارپشت پا سیاه، اردک، دارکوب، جوجه‌های نوروزی و نوک خنجر نیز می باشد. ضمن اینکه هر ساله میزبان گردشگران و میهمانان داخلی و خارجی زیادی است و با خاطره ای خوش به دیار خود می‌فرستد.
تغییرات دریاچه ارومیه از گذشته تا به امروز
دریاچه ارومیه یکی از دریاچه‌های قدیمی و پر قدمت جهان است. ارتفاع دریاچه ۱۳۰۰ متر از سطح دریا است. در گذشته متوسط عمق دریاچه ارومیه، حدود ۶ متر بوده است. تاریخچه دریاچه ی ارومیه به دوران باستان باز می‌گردد. رومی‌ها دریاچه ماتیانوس را می‌نامیدند و در متون اولیه فارسی به دریاچه اسپوتا معروف بود. در زمان امپراتوری هخامنشیان، این دریاچه بخش مهمی از تمدن ایران بود که برای حمل و نقل، ماهیگیری و آبیاری مورد استفاده قرار می‌گرفت.
دریاچه ارومیه در حال حاضر وضعیت خوبی ندارد و حجم آب کم است رو به خشک شدن است و این خبر بسیار بدی است زیرا خشک شدن دریاچه ارومیه عواقب بسیار بدی برای محیط زیست جانوران و پرندگان و حتی انسان‌ها دارد. دردو دهه گذشته و نمودار نشان می‌دهد که هرساله به‌طور متوسط ۴۰ سانتی‌متر از ارتفاع دریاچه ارومیه کاسته شده و اکنون بیش از ۹۵ درصد این دریاچه خشک شده‌است.
در ادامه عکس هوایی دریاچه ارومیه امروز را مشاهده میکنید.
خشک شدن دریاچه ارومیه؛ یک فاجعه وحشتناک
خشک شدن دریاچه ارومیه به ویژه در سال‌های اخیر به یکی از دغدغه‌های اصلی تبدیل شده و متأسفانه پیامدهای ناگوار زیادی را به دنبال دارد. شاید ندانید که حوضه زهکشی این دریاچه ۵۱۸۷۶ کیلومتر است و ورودی‌های جاده اصلی آن «سیمین رود»، «زرین رود» و «تلخ رود» یا «آجی چای» است. همچنین به دلیل وجود دشت‌هایی مانند دشت تبریز، دشت ارومیه، دشت بوکان، دشت آذرشهر، دشت میاندوآب، دشت بناب، دشت نقده، دشت مهاباد، دشت پیرانشهر، دشت سلماس و دشت اشنویه از مراکز اصلی است. برای دامپروری و فعالیت‌های کشاورزی در نظر گرفته شده است.

اگر علاقمند هستید مقاله دریاچه مارمیشو را مطالعه کنید.

دریاچه ارومیه محل پرورش میگوی آرتیما است. برای آشنایی با آن این مطلب را بخوانید.

اما امروز دریاچه ارومیه وضعیت مناسبی ندارد و به دلیل برداشت بی رویه از سفره‌های زیرزمینی و همچنین مدیریت نادرست، دستکاری وضعیت طبیعی دریاچه و برداشت بی رویه از آب‌های زیرزمینی برای کشاورزی به صورت غیر استاندارد و غیر علمی این دریاچه در بدترین حالت ممکن قرار دارد.
تلاش ها برای احیای دریاچه ارومیه
نکته مهمی که در مورد خشک شدن دریاچه ارومیه باید به آن اشاره کنیم این است که در حال حاضر سطح آب این دریاچه به حدی کاهش یافته که کف و بستر آن کاملاً شور است و محل تجمع ذرات رسوبی یا نمکی است. نکته مهم در اینجا این است که اکنون به وضوح وضعیت دریاچه ارومیه مشخص است.
در صورت خشک شدن کامل دریاچه ارومیه عامل حوادث آینده خواهیم بود که خسارات جبران ناپذیری به بار خواهد آورد. مثلاً ذرات نمکی که از سطح خشک دریاچه ارومیه بلند می‌شود در آینده خسارات شدید و سنگینی برای ما به همراه خواهد داشت. هزینه جبران این خسارات بسیار وحشتناک‌تر از هزینه تامین آب مورد نیاز دریاچه ارومیه است.
برای نجات دریاچه ارومیه، دانشمندان و محققان این حوزه بر این باورند که دریای ارومیه در اعماق خود کاملاً مملو از رسوبات نمکی فراوان است و برای نجات آن نیاز به آب است تا سطح دریاچه و بستر آن پر شود و از خشکسالی بیشتر جلوگیری شود. این راه حل یکی از بهترین پیشنهادها برای حفظ ثبات وضعیت موجود است.

اگر علاقمند هستید مقاله جزایر دریاچه ارومیه را مطالعه کنید.

دریاچه ارومیه و لجن درمانی
اگر در مورد این موضوع جستجو کنید متوجه می‌شوید که بیشترین تاثیر این روش درمانی روی پوست است. گل و لای دریاچه ارومیه پوست را خنک می‌کند و گردش خون را تحریک می‌کند و سلول‌های مرده پوست را از بین می‌برد. به همین دلیل پوست شما نرم‌تر به نظر می‌رسد. همچنین یکی از مهم‌ترین فواید آن سم زدایی و حذف سموم از منافذ پوست است.
خاصیت مهم لجن درمانی دریاچه ارومیه
مشکلات پوستی خود را بعد از لجن درمانی دریاچه ارومیه فراموش کنید
همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم گل خاصیت سم زدایی برای پوست شما دارد. در منافذ پوست، ناخالصی‌ها و سمومی ذخیره می‌شود که ممکن است به مرور زمان به بدن شما آسیب برساند. اگر با افرادی که در این زمینه مهارت دارند صحبت کنید، قطعاً به شما خواهند گفت که یکی از بهترین راه‌های سم زدایی و از بین بردن این سموم، گل درمانی در دریاچه ارومیه است.
مشکلات گوارشی را برای همیشه فراموش کنید
شاید برای شما جالب باشد، اما گل درمانی به بیماری‌های گوارشی و مربوط به گوارش نیز کمک زیادی می‌کند. اگر از آن دسته افرادی هستید که با این بیماری‌ها دست و پنجه نرم می‌کنید، حتماً استفاده از گل و لای را در برنامه خود قرار دهید. مالیدن گل روی معده همه اندام‌های گوارشی را تقویت می‌کند و به رفع بسیاری از مشکلات گوارشی مانند گاز، اسیدیته، یبوست و درد کمک می‌کند.
استرس و سردرد خود را از بین ببرید
اگر به دنبال یک تجربه آرامش واقعی هستید، گل را روی سر خود بمالید! این به شما احساس خوبی می‌دهد و انواع مشکلات رایج این روزها مانند استرس، افسردگی و اضطراب را از بین می‌برد. یکی دیگر از مزایای گل درمانی دریاچه ارومیه که در این زمینه به شما کمک می‌کند بهبود خواب است. جالب است بدانید که این روش درمانی برای برخی از اختلالات سیستم عصبی مانند صرع، سیاتیک، فلج و … نیز توسط پزشکان تجویز می‌شود.
درد مفاصل و عضلات خود را بهبود بدهید
و در نهایت به عنوان آخرین مزیت فوق العاده این روش درمانی می‌توان به تسکین دردها و مشکلات مفصلی و عضلانی اشاره کرد. یکی از شایع‌ترین اختلالات مفصلی که بسیاری از افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد، آرتریت است. بسیاری از پزشکان معمولاً برای درمان این بیماری روش‌های طبیعی مانند استفاده از چشمه‌های آب معدنی طبیعی در مقاصدی مانند سرعین و گل درمانی در دریاچه ارومیه و مقاصد مشابه را توصیه می‌کنند. ولی این آخر ماجرا نیست! نه تنها آرتروز، بلکه سایر بیماری‌های مفصلی و عضلانی مانند روماتیسم، نقرس، التهاب اطراف مفاصل نیز با این روش قابل درمان است.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد سه گنبد ارومیه به این بلاگ مراجعه کنید.

باید این را نیز بدانید که رنگ تیره لجن باعث جذب بهتر نور خورشید می‌شود و علاوه بر مزایای فوق، ویتامین D را نیز در اختیار بدن خود قرار می‌دهید.
ایا دریاچه ارومیه لیتیوم دارد؟
استخراج لیتیوم از دریاچه ارومیه و نقش آن در خشک شدن این دریاچه سر و صدای زیادی در رسانه‌ها به پا کرد. لیتیوم نه تنها نقش منفی در جهان دارد، بلکه نوید تغییر بازارها و تبدیل تولید به سمت انرژی پاک را نیز می‌دهد. در حال حاضر رقابت شدیدی بین ژاپنی‌ها، اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها برای استفاده بیشتر از باتری‌های لیتیومی وجود دارد که آغازی بر تولید انبوه خودروهای هیبریدی توسط خودروسازان بزرگ است.
کلام آخر
دریاچه ارومیه یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های آب شور جهان است و در شمال غربی ایران قرار دارد. این دریاچه در استان آذربایجان غربی واقع شده است. ارومیه دریاچه‌ای بسیار زیبا و با مناظر طبیعی است و به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم در ایران شناخته می‌شود. دریاچه ارومیه مشهور به دلیل شوری تراز دریاچه بالای آبش است. این شوری بالا به دلیل تبخیر زیاد و کمبود آب روان دریاچه ایجاد می‌شود. در سال‌های اخیر، کاهش آب و خشکی دریاچه ارومیه به دلیل عوامل مختلف از جمله خشکسالی، برداشت غیرقانونی آب و تغییرات زمین‌شیمیایی باعث نگرانی‌هایی درباره حفظ این دریاچه شده است. اقداماتی برای حفاظت و بهبود وضعیت دریاچه انجام شده است، اما همچنان چالش‌هایی در این زمینه وجود دارد.

درباره ایتوک
ایتوک یک مجله خبری است که به روزترین اخبار و حوادث مرتبط با شهر ارومیه را در اختیار کاربران علاقه مند قرار داده است. با مجله ایتوک همراه باشید تا هیچ وقت از اخبار روز این شهر عقب نمانید و همیشه به بهترین اطلاعات و اخبار دسترسی داشته باشید.
سوالات متداول
1- چه فصلی برای سفر به دریاچه ارومیه مناسب است؟
چون در ارومیه در زمستان برف زیاد می‌بارد، بهار و تابستان هوا در ارومیه بسیار مطبوع و خوب است و بهترین زمان سفر به ارومیه است.
2- بهترین مراکز خرید در ارومیه کجا هستند؟
پاساژ پاکو و بازار خیابان آهندوست بهترین مرکز خریدهای ارومیه است.
3-میانگذر دریاچه کجاست؟
پل شهید کلانتری بر روی دریاچه ارومیه نهاده شده‌است و قسمتی از ازاد راه تبریز ارومیه است.

دریاچه ارومیه در شاهنامه

شاید جالب باشد بدانیم در شاهنامه جایگاه دریاچه ارومیه کجاست؟

با توجه به بررسی‌های انجام شده، به نظر می‌رسد در متن شاهنامه اشاره مستقیمی به دریاچه ارومیه وجود ندارد و این به دلیل موقعیت مکانی آن است، دریاچه ارومیه در کدام استان است؟

دریاچه ارومیه در شمال غرب ایران واقع شده است، در حالی که شاهنامه بیشتر بر رویدادها و داستان‌های اسطوره‌ای و تاریخی مربوط به فلات ایران و مناطق مرکزی و جنوبی ایران تمرکز دارد. چرا که شاهنامه عمدتاً شامل داستان‌هایی از شاهان و پهلوانان ایران باستان است.

از آنجایی که دریاچه ارومیه در شمال غرب ایران واقع شده، بعید به نظر می‌رسد که فردوسی در سراسر شاهنامه به طور مشخص به این دریاچه اشاره کرده باشد. البته احتمال دارد به صورت غیرمستقیم و با نام‌های دیگر به این منطقه اشاره شده باشد.

دریاچه ارومیه در نقشه

دریاچه ارومیه کجاست؟ موقعیت جغرافیایی درياچه اروميه در حال حاضربه شرح زیر است:

عرض جغرافیایی:

حدود 37 درجه و 30 دقیقه تا 38 درجه و 30 دقیقه شمالی

طول جغرافیایی:

حدود 45 درجه تا 46 درجه شرقی

به عبارتی دریاچه ارومیه بین عرض جغرافیایی 37 و 38 درجه شمالی و طول جغرافیایی 45 و 46 درجه شرقی قرار گرفته است.

این دریاچه در استان آذربایجان غربی واقع شده و شهرهای اصلی اطراف آن عبارتند از: ارومیه، تبریز، میاندوآب، نقده، مهاباد و پیرانشهر.

دریاچه ارومیه دومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریاچه نمک است.

ابعاد دریاچه ارومیه در گذر زمان

دریاچه ارومیه خشک شد! ابعاد دریاچه ارومیه طی چند دهه اخیر دستخوش تغییرات زیادی شده است. به طور خلاصه:

ابعاد دریاچه ارومیه زمان شاه (حدودا تا سال 1357):

• مساحت دریاچه حدود 5700 کیلومتر مربع بود.
• عمق متوسط دریاچه حدود 6 متر برآورد می‌شد.

دریاچه ارومیه در حال حاضر:

• با خشکسالی‌های پیاپی و برداشت بی‌رویه آب، سطح و عمق دریاچه کاهش یافت.
• در سال 1390 مساحت دریاچه به کمتر از 2000 کیلومتر مربع رسید.
• عمق متوسط دریاچه به کمتر از 3 متر کاهش پیدا کرد.
• در سال‌های اخیر با بارندگی‌های بیشتر، سطح آب تا حدی افزایش یافته است.
• ولی همچنان مساحت و عمق دریاچه نسبت به گذشته بسیار کمتر است.

در مجموع طی چند دهه گذشته، دریاچه ارومیه بیش از 60 درصد از وسعت و حجم آب خود را از دست داده است.

اکوسیستم دریاچه ارومیه امروز

دریاچه ارومیه به عنوان یکی از بزرگترین دریاچه های آب شور داخلی جهان، زیستگاه بسیاری از گونه های جانوری و گیاهی است. از جمله حیواناتی که در این دریاچه زندگی می کنند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

– پرندگان: انواع پرندگان مهاجر و بومی مانند فلامینگو، پلیکان، اگرت، حواصیل، غاز و مرغابی ساکن این دریاچه هستند.

– ماهی ها: انواع ماهیان شور آب دوست مثل کپور معمولی، سفید و سرگنده در این دریاچه وجود دارند.

– خزندگان: مارمولک، مار آبی، لاک‌پشت و سوسمار از جمله خزندگان این منطقه محسوب می‌شوند.

– پستانداران: روباه معمولی، شغال، خرگوش و جوندگان کوچک از پستانداران ساکن در این محیط زیست هستند.

بنابراین دریاچه ارومیه با تنوع زیستی بالای خود، اکوسیستم منحصر به فردی را برای حیات وحش فراهم کرده است.