ردی از حضور اکسیژن در جو زهره کشف شد!
زهره دنیایی است که دانشمندان به دنبال بررسی دقیقتر آن هستند. تا امروز دریافتهاند که این سیاره از بسیاری جهات شبیه زمین است اما از جهاتی هم کاملاً متفاوت و جهنمی است. اخترشناسانی که جو زهره را رصد میکنند، مستقیماً نشانه های واضحی از اکسیژن اتمی را در نور روز این سیاره، بالای ابرهای سمی آن، شناسایی کرده اند.
بر اساس مدلهای نظری، اکسیژن اتمی در جو زهره وجود دارد و حتی مستقیماً در سمت تاریک زهره شناسایی شده است، اما تیمی به رهبری فیزیکدان هاینز-ویلهلم هوبرز از مرکز هوافضای آلمان (DLR) میگویند که تشخیص اکسیژن در سمت روز زهره به این معنی است که ما بینش جدیدی از پویایی جو این سیاره و الگوهای گردش آن داریم.
این سیاره جرم و ترکیبی مشابه زمین دارد. در حالی که زمین مرطوب، سرسبز و سرشار از حیات است، زهره پوشیده از ابرهای ضخیم و خفه کنندهای است که بیشتر از دی اکسید کربن تشکیل شده است. این ابرها محیطی گلخانهای ایجاد میکند که منجر به بروز دماهای سطح متوسط میشود. سطح آن تقریباً به 464 درجه سانتیگراد میرسد که شبیه گودال مرگ است.
آن ابرها سبب باران اسیدی را روی زهره هستند و کل جو آن با سرعتی باورنکردنی به دور سیاره میچرخد. وزش باد در جو سیاره زهره با سرعتی در حدود 700 کیلومتر در ساعت رخ میدهد. در حالی که بالاترین سرعت بادی که روی زمین ثبت شده، در حین طوفان 407 کیلومتر در ساعت بود. در حال حاضر نمیدانیم که چگونه زهره و زمین تا این حد با یکدیگر متفاوت شدند، اما مطالعه زهره میتواند به ما کمک کند تا بفهمیم آیا زهره زمانی در مسیری مشابه زمین بوده و به جایی منحرف شده است یا از ابتدا سیارهای جهنمی بوده است؟
درک اتمسفر زهره و ردیابی اکسیژن میتواند به ما در درک تفاوتهای آن و زمین کمک کند. اکسیژن اتمی با اکسیژنی که همه ما تنفس میکنیم یکسان نیست. اکسیژنی که ما تنفس میکنیم، اکسیژن مولکولی یا O2 است که از دو اتم اکسیژن به هم پیوند خورده تشکیل شده است. اما اکسیژن اتمی از تک اتمهای اکسیژن تشکیل شده است و دوام زیادی ندارد زیرا بسیار واکنشپذیر است و به راحتی به دیگر اتمها متصل میشود.
جو زهره عمدتاً دی اکسید کربن است. هنگامی که نور خورشید به CO2 برخورد میکند، فوتوکاتالیست مولکولها را به اکسیژن اتمی و مونوکسید کربن تقسیم میکند.
هوبرز و تیمش دادههای جمعآوریشده توسط رصدخانه استراتوسفری مادون قرمز (SOFIA) را که در اتمسفر زمین در محدوده طول موج تراهرتز بین امواج مایکروویو و مادون قرمز دور کار میکند، مطالعه کردند. این تلسکوپ در سه موقعیت جداگانه پرواز کرده و دادهها را در 17 مکان در زهره جمعآوری نمودهاست، از جمله هفت مکان در سمت روز، نه مکان در سمت شب، و یک مکان در بین دو منطقه. در تمام این 17 مکان، اخترشناسان اکسیژن اتمی را شناسایی کردند که غلظت آن در ارتفاع حدود 100 کیلومتری به اوج خود رسید.
به گفته محققان، این بدان معناست که اکسیژن اتمی منبعی دست نخورده برای کاوش در منطقه گذار جوی در زهره است. محققان افزودند، همراه با اندازه گیری اکسیژن اتمی در جو زمین و مریخ، دادههای زهره میتواند به بهبود درک ما از چگونگی و چرایی جو زهره و زمین کمک کند.
این گزارش در مجله Nature Communications انتشار یافته است.
