قلعه تاریخی هولاکوخان، یادگاری از زمانه‌ی پیش از اسلام

قلعه هولاکوخان یکی از بناهای تاریخی بسیار زیبا و دیدنی در منطقه آذربایجان است که در جزیره اسلامی واقع در شرق دریاچه ارومیه قرار دارد. این قلعه که به قلعه هلاکوخان نیز معروف است، در مسیری کوهستانی و صعب‌العبور ساخته شده و اطراف آن را پرتگاه‌های خطرناکی احاطه کرده‌اند. دیوارهای قلعه به‌طور کامل از سنگ ساخته شده و نفوذناپذیر است. تصاویر قلعه هولاکوخان در این مقاله آورده شده است.

در مسیر صعود به قلعه هولاکوخان، آب‌انبارهای متعددی دیده می‌شود که به شکلی عجیب در دل کوه حفر شده‌اند. همچنین جوی‌های آبی وجود دارند که در هنگام بارندگی، آب را به سمت این آب‌انبارها هدایت می‌کنند تا آب مورد نیاز ساکنان قلعه در تمام فصول سال تأمین شود.

از لحاظ معماری و استحکامات، قلعه هولاکوخان شباهت زیادی به قلعه بانك ارومیه، قلعه قهقهه و قلعه جوشون دارد. این ویژگی‌ها باعث شده موقعیت استراتژیک قلعه هولاکوخان بسیار مناسب و دست‌نیافتنی باشد. در کل این اثر تاریخی یکی از جاذبه‌های گردشگری منطقه آذربایجان به‌شمار می‌رود و در سال 1386 نیز در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

تاریخ قلعه هولاکوخان

بقایای قلعه هولاکوخان مربوط به دوره ساسانیان و سده های میانی پس از اسلام است. این اثر تاریخی در شهرستان اسکو، بخش ایلخچی، دهستان جزیره و در فاصله 2 کیلومتری جنوب روستای آق گنبد قرار دارد.

قلعه هولاکوخان یکی از آثار دوران باستانی ایران به شمار می آید که متعلق به دوره پیش از اسلام یعنی ساسانیان و همچنین سده‌های میانی پس از اسلام است.

قلعه ی تاریخی هولاکوخان به قلعه حسین بیگ جان نیز مشهور است و یکی از قلعه‌های تابستانی هولاکوخان مغول به شمار می‌رود. مصالح به کار رفته در این بنا عبارتند از؛ خشت و گل خام. پوشش قلعه نیز به احتمال زیاد از چوب بوده است.

امروزه تنها بخش‌هایی از این قلعه باستانی باقی مانده است. تکه‌هایی از دیوارها، قسمتی از فضای سرپوشیده و پایه‌های یکی از برج‌های نگهبانی از جمله بخش‌های به جای مانده از این قلعه تاریخی هستند.

بنابراین قلعه هولاکوخان ارومیه یکی از آثار باستانی مهم دوره ایلخانان در استان آذربایجان شرقی به‌شمار می‌رود که متأسفانه امروزه تنها بخش‌های اندکی از آن باقی مانده‌است. 

برای کسب اطلاعات بیشتر پیرامون جاذبه‌های طبیعی ارومیه، غار سهولان را بخوانید.!

قلعه هولاکوخان مرند و جزیره اسلامی؛

جزیره اسلامی منطقه‌ای زیبا و دیدنی در استان آذربایجان شرقی است که در فاصله حدود 70 کیلومتری شهر تبریز قرار دارد. این جزیره از شهرستان ایلخچی می‌گذرد و دارای هفت روستای بزرگ و کوچک است که اهالی آن به زبان ترکی صحبت می‌کنند و بیشتر به کار کشاورزی مشغول هستند.

یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم جزیره اسلامی، قلعه تاریخی هولاکوخان است که یکی از قدیمی‌ترین قلعه های ارومیه به شمار می‌رود. این قلعه در ارتفاعات روستای آق گنبد واقع شده و از لحاظ موقعیت دفاعی و استراتژیک شباهت زیادی به قلعه بانك ارومیه، قهقهه و جوشون دارد.

قلعه تاریخی هولاکوخان ارومیه در مسیری کوهستانی بنا شده و دسترسی به آن آسان نیست.

دیدن قلعه در فصل بهار بسیار زیباست، زیرا پوشش گل‌های لاله وحشی مسیر را بسیار دل‌انگیز می‌کند. جزیره اسلامی تنها جزیره مسکونی دریاچه ارومیه است که در تابستان به شبه جزیره تبدیل می‌شود و اهالی آن از طریق خشکی به شهرهای تبریز، آذرشهر، گوگان و شبستر رفت‌وآمد دارند. در حال حاضر یک جاده خاکی فرعی از جاده آسفالته تبریز-آذرشهر از کنار ایستگاه دامپروری خاصبان به سمت جزیره کشیده شده‌ است.

طول جزیره اسلامی 24 کیلومتر و عرض آن 15 کیلومتر است. این جزیره دارای طبیعت بکر و زیبایی است که این یادگاری هولاکوخان نیز به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری ارومیه شناخته می‌شود.

قلعه هولاکوخان میاندواب به دلیل قرار گرفتن در موقعیتی استراتژیک و دسترسی دشوار، از استحکامات بالایی برخوردار بوده است.

مسیر قلعه هولاکوخان

قلعه تاریخی هولاکوخان مغول در شهرستان اسکو، بخش ایلخچی، دهستان جزیره و در فاصله 2 کیلومتری جنوب روستای آق گنبد واقع شده است.

برای دسترسی به این قلعه تاریخی، ابتدا باید از شهر ایلخچی به سمت سرای در سمت چپ مسیر پیچیده و به روستای آق گنبد رفت. در ابتدای روستای آق گنبد، یک راه خاکی در سمت راست وجود دارد که با پیمودن آن به مدت چند دقیقه، به یک تابلوی راهنما در سمت راست مسیر می‌رسیم که محل صعود به قلعه را نشان می‌دهد.

همچنین می‌توان از طریق جاده‌ای که از داخل خود روستای آق گنبد عبور می‌کند نیز به قلعه دست یافت، اما این مسیر برای عبور خودرو مناسب نیست و باید با پای پیاده یا وسیله نقلیه‌های سبک‌تر طی شود.

در مجموع، مسیرهای دسترسی به قلعه هولاکو مسیرهای کوهستانی دشواری هستند که نیاز به آمادگی جسمانی مناسب دارد. اما در نهایت، دیدن این اثر تاریخی ارزشمند، تلاش برای رسیدن به آن را جبران خواهد کرد.

ایتوک

با مجله اختصاصی ایتوک از اخبار ایران و جهان باخبر باشید. در این مجله می‌توانید با جزیره‌ها و قلعه های ارومیه همچون جزیره شاهي، جزیره اسلامی، گورچین قلعه و قلعه هولاکوخان بیشتر آشنا شوید.

سخن پایانی

قلعه هولاکو یکی از آثار باستانی باارزش دوران ایلخانان در استان آذربایجان شرقی است که در شهرستان اسکو و در نزدیکی روستای آق گنبد قرار گرفته است.

این قلعه با توجه به موقعیت کوهستانی و استراتژیک خود، از نفوذناپذیری و استحکامات دفاعی بالایی برخوردار بوده است. وجود آب انبارهای متعدد در مسیر دسترسی به قلعه نیز حائز اهمیت است.

قلعه هولاکوخان در سال 1386 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و از نظر شناخت تاریخ و تمدن ایرانی دوران باستان دارای ارزش تاریخی و فرهنگی بسیاری است.

دسترسی به این قلعه نیازمند پیمودن مسیرهای سخت کوهستانی است اما در نهایت مشاهده این اثر تاریخی پاداشی ارزشمند برای طی این مسیرها خواهد بود.

سوالات پرتکرار

سؤال 1؛ قلعه هولاکوخان در کدام منطقه از استان آذربایجان شرقی واقع شده است؟

 این قلعه در شهرستان اسکو، بخش ایلخچی، دهستان جزیره و در نزدیکی روستای آق‌گنبد در جزیره اسلامی واقع شده‌ است.

 

سؤال 2؛ مصالح به کار رفته در ساخت این قلعه  چه بوده است؟

پاسخ؛ قلعه هولاکوخان با استفاده از مصالحی همچون سنگ و ملات گل ساخته شده‌است.

 

سؤال 3؛ ویژگی‌های منحصربفرد قلعه هولاکوخان چیست؟

پاسخ؛ این قلعه دارای موقعیتی استراتژیک بوده و دسترسی به آن به دلیل وجود پرتگاه‌های متعدد بسیار مشکل است. همچنین وجود آب‌انبارهای متعدد در مسیر قلعه، از ویژگی‌های بارز آن محسوب می‌شود.

 

سؤال 4؛ قلعه هولاکوخان از چه جهتی اهمیت تاریخی دارد؟

پاسخ؛ این قلعه یکی از آثار تاریخی با ارزش دوران ایلخانان بوده و در سال 1386 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بنابراین از جهت شناخت تاریخ و فرهنگ ایران باستان دارای اهمیت فراوانی است.